کد مطلب:88690 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:412
ترجمه: پرهیزگار آنچه را به او سپرده اند ضایع نمی كند. شرح: از خصلتهای دیگر پرهیزگاران امانتداری آنهاست بر آنچه خداوند به آنها فرموده محافظت كنند. مرحوم خوئی می فرماید: آنچه را خداوند امر به محافظت آن كرده مثل نمازهای پنجگانه و مانند آن از عبادتهای دیگر، محافظت می كنند و آنها را پایمال نمی كنند، خداوند متعال می فرماید: «حافظوا علی الصلوات و الصلوه الوسطی، بر نمازها و نماز میانه محافظت كنید».[1]. «و الذین یومنون بالاخره یومنون به و هم علی صلاتهم یحافظون، و كسانی كه ایمان به آخرت آوردند، ایمان به قرآن و كتاب خدا آوردند و آنها بر نمازشان [صفحه 536] محافظت می كنند».[2]. محافظت بر نماز از صفات اهل ایمان به قرآن و معاد شمرده شده است، خداوند در سوره ی مومنون اینها را بشارت می دهد: «والذین هم علی صلواتهم یحافظون- اولئك هم الوارثون الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون»، كسانی كه بر نمازهایشان محافظت می كنند- آنها وارثین هستند كه بهشت فردوس را ارث می برند و در آن جاودانی می شوند.[3]. و نیز در سوره ی معارج می فرماید: «و الذین هم علی صلوتهم یحافظون- اولئك فی جنات مكرمون»، كسانی كه بر نماز خود حفاظت می كنند- آنها در بهشتها اكرام می شوند.[4]. مراد از محافظت، محافظت بر اوقات و حدود و مراعات آداب و شرائط و مداومت بر آن است و عكس محافظت، سستی و كاهلی در امر نماز و خصوصیات آن است، اولی از جنود و سپاه عقل است و دومی از سپاه جهل، چنانكه در حدیث كافی آمده و مراد به تضییع اعم از ترك نماز و سستی و اخلال به حدود آن است. مرحوم خوئی در ذیل این فراز این چنین سخن گفته است ولی تعجب از ایشان است كه چرا فقط به مسئله محافظت بر نمازهای پنجگانه یا مثل آن از عبادات، مثل نمازهای مستحبی اشاره كرده اند. در حالی كه پیمان حفاظت تنها بر نماز گرفته نشده است، می توان گفت تمام قوانین اسلام و حدود و مرزهای الهی باید حفظ شود. در مورد اهل ایمان قرآن می فرماید: «الامرون بالمعروف و الناهون عن [صفحه 537] المنكر و الحافظون لحدود الله»، امر به معروف و نهی از منكر می كنند و حدود و مرزهای خداوند را كه در اوامر و نواهی او متجلی شده حفظ می كنند.[5]. از ما پیمان گرفته شده كه خدا پرست باشیم و شرك به خدا نورزیم و لازمه ی این پیمان رعایت و امانتداری و حفاظت از تمام دستورات الهی است. در جاهای متعدد نیز قرآن اشاره به بعضی مصادیق حدودی كه باید محافظت شود، می كند، از جمله در سوره ی احزاب می فرماید: «ان المسلمین و المسلمات و المومنین و المومنات و القانتین و القانتات و الصادقین و الصادقات و الصابرین و الصابرات و الخاشعین و الخاشعات و المتصدقین و المتصدقات و الصائمین و الصائمات و الحافظین فروجهم و الحافظات و الذاكرین الله كثیرا و الذاكرات اعد الله لهم مغفره و اجرا عظیما»، همانا كلیه مردان مسلمان و زنان مسلمان و مردان و زنان با ایمان و مردان و زنان اهل طاعت و عبادت و مردان و زنان راستگو و مردان و زنان صابر و مردان و زنان خدا ترس و خاشع و مردان و زنان خیر خواه و مسكین نواز و مردان و زنان روزه دار و مردان و زنانی كه یاد خدا بسیار كنند خدا برای همه آنها مغفرت و پاداش بزرگ مهیا ساخته است.[6]. گرچه با لفظ «حافظین و حافظات» بر مسئله مسائل جنسی اشاره فرموده ولی دیگر امور یاد شده در آیه هم لازم است محافظت شود، اسلام و ایمان و صداقت و اهل عبادت بودن و صبر و خشوع و كمك به محرومین و روزه و یاد خداوندی از اموری است و از حدودی است كه حفظ آن واجب است، اگر خداوند متعال امر به عمل صالح می كند و غیر آن را خسران و زیان می داند، چنانكه در سوره ی عصر می فرماید: «همانا انسان در خسران و زیان است مگر كسانی كه ایمان و عمل صالح [صفحه 538] داشته باشند، و سفارش به حق و صبر كنند»[7] مسلما محافظت بر آن ایمان و اعمال صالح را به طریق اولی از او می خواهد. در جای دیگر قرآن در مورد زنان صالح و پاكدامن می فرماید: زنان صالح كسانی هستند كه به عبادت پروردگار پرداخته و در غیاب شوهران خود، خود را حفظ می كنند و پاكدامنی را رعایت كرده و حقوق شوهران را محافظت می كنند و از طرف دیگر آنچه را خداوند امر به حفظ آن كرده، حفظ می كنند، یعنی حقوق خداوند را هم رعایت می كنند (فالصالحات قانتات للغیب بما حفظ الله).[8]. پس نه فقط حق نماز و رعایت آن لازم است، بلكه تمام حقوق الهی نیز لازم الاتباع و محافظت و حفظ آن واجب می باشد و پرهیزگار واقعی آن است كه این حقوق را تضییع و پایمال نكند. اسرار مردم، گفته های خصوصی انسانها، دست و پا و اعضاء و جوارح ما همه و همه از امانات الهی و از اموری است كه حفظ آن واجب است. و از بزرگترین اموری كه حفظ آن بر ما واجب است كتاب خداوند و عترت اهل بیت پیامبر است یعنی همان دو گوهر گرانبها كه در حدیث ثقلین آمد (كتاب الله و عترتی) و حفظ این دو، توجه و عمل به دستورات آنها و محبت آنهاست. مولی علی (ع) نیز در نهج البلاغه می فرمایند: «و استتموا نعمه الله علیكم بالصبر علی طاعه الله و المحافظه علی ما استحفظكم من كتابه، با صبر بر عبادت و بندگی خدا و با محافظت بر كتاب خدا و آنچه از شما در آن خواسته بر آن محافظت كنید، نعمت خدا را بر خود تمام كنید (اگر اطاعت و حفاظت كردید خداوند نعمت خود را بر شما تمام خواهد كرد.»[9]. [صفحه 539] مرحوم الهی، در ذیل این فراز (لا یضیع ما استحفظ) چنین سروده است: امانات حق و خلق و دل و دین نگه دارد همه راز جهان را هر آن رازی كه محفوظیش بایست [صفحه 541]
(لا یضیع ما استحفظ)
نگه دارد نكو آن پاك آئین
نسازد فاش اسرار نهان را
نمودن فاش آن را نیست شایست
صفحه 536، 537، 538، 539، 541.